Аб мемарыяльнай цырымоніі ў Маўтхаўзене
18.02.2025 г.Аб мемарыяльнай цырымоніі ў Маўтхаўзене
18 лютага 2025 года спаўняецца 80 гадоў з дня гібелі Героя Савецкага Саюза, генерал-лейтэнанта інжынерных войскаў Дзмітрыя Карбышава.
Напярэдадні, 16 лютага, пасольства Беларусі ў Аўстрыі прыняло ўдзел у мемарыяльнай цырымоніі, прысвечанай 80-й гадавіне трагічнай гібелі Героя Савецкага Саюза, генерал-лейтэнанта інжынерных войскаў Дзмітрыя Карбышава ў нацысцкім канцлагеры Маўтхаўзэн.
Беларускія дыпламаты ўсклалі вянкі і кветкі да абеліска і памятнай дошкі, устаноўленых на месцы пакарання генерала Карбышава ў мемарыяльным комплексе «Канцлагер Маўтхаўзэн» у Верхняй Аўстрыі.
У цырымоніі прынялі ўдзел прадстаўнікі пасольства Расіі, аўстрыйскіх антыфашысцкіх арганізацый, Аўстрыйска-беларускага таварыства, дэлегацыя расійскай школы імя Дз. Карбышава, а таксама прадстаўнікі адміністрацыі мемарыяльнага комплексу.
Цырымонія прайшла ў рамках мерапрыемстваў, прысвечаных 80‑годдзю Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне, і стала важным напамінам аб гераізме і стойкасці савецкіх ваеннапалонных, якія змагаліся з нацысцкай ідэалогіяй нават у нечалавечых умовах.
Старонкі жыцця Д.М. Карбышава цесна звязаны з Беларуссю. У 1911–1914 гадах ён кіраваў работамі па ўмацаванні фартоў Брэсцкай крэпасці, займаючыся ўдасканаленнем інжынерных збудаванняў для яе абароны.
Пачатак Вялікай Айчыннай вайны Дз. Карбышаў застаў у Гродне, ён інспектаваў ход будаўніцтва фартыфікацыйных збудаванняў Гродзенскага ўмацаванага раёна. У жніўні 1941 года пры спробе выхаду з акружэння Дз. Карбышаў быў цяжка паранены і трапіў у палон падчас баёў у Магілёўскай вобласці. Адмовіўшыся супрацоўнічаць з нацыстамі, ён падвяргаўся катаванням і перамяшчаўся па розных канцэнтрацыйных лагерах. З восені 1944 года знаходзіўся ў канцлагеры Маўтхаўзэн.
У ноч з 17 на 18 лютага 1945 года Карбышаў быў падвергнуты жорсткаму пакаранню: яго разам з іншымі вязнямі вывелі на мароз і аблівалі ледзяной вадой, збівалі дубінкамі. Гэты акт быў арганізаваны па загадзе начальніка лагера і стаў адной са шматлікіх трагічных старонак гісторыі нацысцкіх злачынстваў.
У памяць аб подзвігу генерала Карбышава ў 1963 годзе на тэрыторыі мемарыяльнага комплексу Маўтхаўзэн быў устаноўлены помнік, які сімвалізуе мужнасць і нязломную волю савецкага чалавека. Абеліск выкананы ў форме масіўнай глыбы лёду, адлюстроўваючы трагічныя акалічнасці гібелі і стойкасць духу. Гэты манумент стаў адным з самых вядомых сімвалаў барацьбы з фашызмам і нязломнай сілы чалавечай волі. Імем Дз. Карбышава названыя вуліцы ў Мінску, Брэсце і Гродне.
Подзвіг Дзмітрыя Карбышава назаўжды застанецца ў гісторыі як прыклад найвышэйшай адданасці Радзіме і непахіснага духу перад тварам ворага.
